Hier vindt u de veelgestelde vragen over de Wet meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld. Mocht uw antwoord niet tussen de vragen te vinden zijn, dan kunt u ten alle tijden contact opnemen met Veilig Thuis Amsterdam-Amstelland. Bel gratis 0800-2000 (24/7). Onze medewerkers staan u graag te woord.

Wat is een meldcode?

Een meldcode is een stappenplan waarin wordt beschreven hoe een professional hoort om te gaan met het signaleren en het melden van huiselijk geweld en kindermishandeling. Het biedt een houvast voor de professional in de te zetten stappen als hij huiselijk geweld of kindermishandeling signaleert om bijvoorbeeld een gesprek met ouders aan te gaan of hulpverlening in te schakelen. Een meldcode geeft richting aan de stappen die een professional kan zetten om slachtoffers te helpen.

Waarom is de Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling ingevoerd?

Signalen van geweld en mishandeling worden vaak over het hoofd gezien of niet herkend. Veel professionals weten vervolgens niet goed hoe te handelen wanneer zij geconfronteerd worden met slachtoffers van geweld. Het doel van de verplichting is dat sneller en adequater wordt ingegrepen bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling. Dit kan worden bereikt door het consequent toepassen van een meldcode waardoor bij vroegsignalering van huiselijk geweld en kindermishandeling effectief wordt opgetreden. Bij de verplichting om te werken met een meldcode weten organisaties en professionals welke stappen zij moeten zetten als zij huiselijk geweld en/of kindermishandeling signaleren.

Meldcode vragen: professionals en gemeente

Welke gemeenteambtenaren moeten straks werken met een meldcode?

Leerplichtambtenaren en ambtenaren die in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning in direct contact staan met cliënten. Bijvoorbeeld jongerenwerkers of loketmedewerkers, als die in dienst zijn van de gemeente.
Andere ambtenaren zijn NIET verplicht om te werken met een meldcode, maar indien voor bijvoorbeeld consulenten werk en inkomen toch een meldcode wordt opgesteld, dan juicht het Rijk dit van harte toe.

Geldt de verplichting van een meldcode ook voor zelfstandig werkende professionals?

Ja, zoals huisartsen: zij moeten beschikken over een meldcode, daarvan gebruik maken en hun kennis erover op peil houden. Zij zouden daarvoor gebruik kunnen maken van meldcodes en protocollen van hun beroeps- en brancheorganisaties.

Moeten vrijwilligers ook met een meldcode werken?

Nee. Vrijwilligersorganisaties zijn niet verplicht te beschikken over een meldcode. Wanneer vrijwilligersorganisaties op eigen initiatief met een meldcode werken, juicht het Rijk dit van harte toe. Organisaties waarvoor de verplichting wel geldt en die met vrijwilligers werken, kunnen in hun eigen meldcode aangeven welke rol de vrijwilligers in hun eigen organisatie kunnen spelen. Dit zal verschillen naar soort vrijwilliger en organisatie.

Welke hulpmiddelen kun je inzetten om de deskundigheid van de professionals te vergroten op het gebied van hg en km?

Vanuit de ministeries is er een basistraining ‘Werken met een meldcode’ en een train-de-trainer ontwikkeld voor wie zich goed wil voorbereiden op het werken met een meldcode. Op www.huiselijkgeweld.nl staat een databank waarin aanbieders van deze training en andere trainingen rondom hg en km te vinden zijn.
Ook zijn e-learning-modules ontwikkeld door The Next Page i.s.m. VWS. De modules zijn te vinden op www.thenextpage.nl. De landelijke e-learning bestaat uit:
Een voorlichtingsmodule ‘Werken met een meldcode’ voor professionals. In deze module wordt ingegaan op het werken met de stappen uit de meldcode, de verschillende vormen van geweld in huiselijke kring en de rol van de ketenpartners.

Een module ‘Werken met een meldcode’ voor managers. De module leert werkgevers hoe zij de meldcode in hun organisatie kunnen implementeren.
Verdiepende modulen voor bepaalde beroepsgroepen, zoals huisartsen, kinderopvangwerkers en leerkrachten. Met deze modulen kunnen professionals oefenen met het herkennen van signalen.

Wanneer mag je als professional het beroepsgeheim doorbreken?

Het wetsvoorstel ‘Verplichte meldcode’ regelt een meldrecht voor professionals. Dit houdt in dat professionals bij signalen van hg, net als nu al is geregeld voor km, hun beroepsgeheim mogen doorbreken om een melding te doen. Er kan dus ook gemeld worden zonder toestemming, maar in principe altijd met medeweten van de cliënt.

Meldcode vragen: instellingen

Wat verplicht de Wet meldcode aan organisaties?

De wet verplicht organisaties om een meldcode in de eigen organisatie te implementeren en het gebruik en de kennis ervan te bevorderen. Daarnaast dienen de organisaties ook aandachtsfunctionarissen te hebben.

Moet ik wachten met het invoeren van de meldcode tot de wet in werking treedt?

Nee, het is belangrijk dat professionals z.s.m. weten wat zij kunnen doen bij signalen van hg en km, zodat eerder hulp kan worden ingezet. Bovendien gaat de verplichting om over een meldcode te beschikken direct in, zodra de wet in werking treedt. De voorbereidingen dienen dus nu al plaats te vinden.

Wat betekent het voor de organisaties als ze de meldcode gaan implementeren?

De organisaties dienen over een meldcode hg en km te beschikken. Zij dienen deze meldcode zelf vast te stellen, waarbij zij gebruik kunnen maken van het ‘Basismodel meldcode’, dat te downloaden is op www.meldcode.nl. Dit basismodel fungeert als voorbeeld en hulpmiddel. Tevens dienen de organisaties ervoor te zorgen dat het gebruik van een meldcode door de professionals binnen de organisaties is geborgd en dat de daarvoor benodigde kennis op peil wordt gehouden.

Voor welke sectoren is het hebben van een meldcode verplicht?

Gezondheidszorg: artsen, verpleegkundigen, verloskundigen, tandartsen, fysiotherapeuten, kraamzorg en GGZ-psychologen.
Onderwijs.
Kinderopvang: onderwijspersoneel, kinderopvangpersoneel en leerplichtambtenaren.
Maatschappelijke ondersteuning, waaronder de sectoren welzijn en sport: amw-ers, (thuis)zorgmedewerkers, welzijnswerkers en personeel in de sport, MEE-consulenten, jongerenwerkers en peuterspeelzaalpersoneel.
Jeugdzorg: BJAA, gedragswetenschappers en medewerkers van zorgaanbieders.
Justitie: reclasseringswerkers en groepswerkers van de justitiële jeugdinrichtingen.
Geldt de verplichting van een meldcode ook voor zelfstandig werkende professionals?

Voor zelfstandig werkende professionals zoals huisartsen, gelden dezelfde verplichtingen als voor organisaties: beschikken over een meldcode, daarvan gebruik maken en hun kennis terzake op peil houden. Zij zouden daarvoor gebruik kunnen maken van meldcodes en richtingen van hun beroeps en bracheorganisaties.
Wat is de rol van de organisaties?

De organisaties dienen over een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling te beschikken. Zij dienen deze meldcode zelf vast te stellen, waarbij zij gebruik kunnen maken van het basismodel meldcode die te downloaden is op www.meldcode.nl. Tevens dienen de organisaties er zorg voor te dragen dat het gebruik van een meldcode door de professionals binnen de organisaties is geborgd en dat de daarvoor benodigde kennis op peil wordt gehouden.